Dịch chuyển và khám phá luôn là một thú vui mà chỉ riêng loài người có. Niềm vui phong phú mà các vùng đất mới mang lại là một niềm vui chính đáng, khi mà lòng bạn hạnh phúc hân hoan đi về phía trước cũng là lúc tâm hồn mình vởi mở ra, thu nhận tất cả những văn hóa, lối sống và có dịp thấy mình sống phong phú trong chính những phút giây đó.
Tôi cũng không phải là trường hợp ngoại lệ, vậy thì để tổ chức một chuyến đi xa thăm thú các vùng đất chưa tới trong danh sách của mình thì lựa chọn Paris là một tối ưu.
Từ một ly vang ngon...
Nắng thu nhạt và sáng của châu Âu cộng với cái se lạnh trong trẻo như vẫy gọi chúng tôi hiểu rõ quyết định của mình thật đẹp và hứa hẹn một kỳ nghỉ thú vị. Dĩ nhiên sau chuyến bay dài tới 15 giờ trên máy bay và với sự sảng khoái sau khi tắm, việc nên có một ly rượu vang quả là hợp lý.
Tới bar trong sảnh khách sạn chúng tôi được cậu thanh niên trẻ giới thiệu cho một list rượu dài... Sự lúng túng luôn hiện hữu trên mặt tôi, một người châu Á lần đầu tiếp xúc với list rượu phương Tây.
Khôn khéo nhất là hãy hỏi người bản xứ. Cậu trai trẻ người Pháp luôn hiểu điều đó với kinh nghiệm phục vụ của mình nên chỉ qua ánh mắt hoang mang của tôi, cậu đã tự hào chỉ cho tôi cách tiếp cận với với chữ “ẩm” trong nền văn hóa ẩm thực nước Pháp.
Và đó là thời điểm tôi biết tới cái tên Alsace, cái tên của một vùng đất làm nên rất nhiều hiệu rượu vang thượng hạng của Pháp. Gewurztraminer Grand Cru, vâng một chai rượu như vậy luôn thú vị để là bước khởi đầu bạn tìm hiểu sự bất ngờ của một vùng đất, khi mà trong đầu bạn chỉ nghĩ tới Paris thiên đường của ánh sáng, của thời trang và mua sắm.
Tại sao không nhỉ, khám phá luôn nằm trong mọi sự bất ngờ, có ai nói với tôi như vậy. Nhưng quả đúng là chỉ vì một chai rượu mà tới thăm một vùng đất thì cũng là sự tinh khôn cả của tôi lẫn người phục vụ. Không chần chừ, tôi đăng ký ngay cho chuyến đi của mình tới vùng đất đó.
Cô bạn gái của tôi thì không còn kiềm chế được nữa, ánh mắt cô sáng lên. Chắc hẳn vì vùng đất hứa hẹn này hay cũng có thể là những say dịu của chai vang vừa uống. Sáng hôm sau với chuyến tàu từ Gard du Nord chúng tôi bắt đầu tới Alsace. Tàu lao phía trước trong ánh sáng của Bắc địa cầu làm cho cảnh vật lung linh khác thường.
Cái lóa của nắng chẳng thể làm những đồi nho nhạt đi khi tới gần Alsace. Những đồi nho bạt ngàn là dấu hiệu cho chúng tôi biết đã tiến vào Alsace. Vẫn đậm chất Pháp nhưng có chút gì đó rất lạ, rất khác với những vùng đất rượu nho mà chúng tôi thăm trước đây ở miền Nam nước Pháp. Hẳn là do những ngôi nhà, những làng cổ nơi người dân sinh sống với sự pha trộn ảnh hưởng của văn hóa Đức và Pháp.
Lịch sử đã sản sinh ra sự phong phú đó. Nằm ở phía đông biên giới Pháp, tiếp giáp với Đức và Thụy Sĩ, Alsace trải dài theo bờ tây của sông Rhine. Thực tế là trong lịch sử, vùng đất này nằm trong kiểm soát của Otto von Bismarck, vua trị vị Phổ.
Nhưng trải qua nhiều cuộc tranh giành, Alsace trở thành một xứ thuộc Pháp do Napoleon 1 lấy được, từ đó sự thỏa hiệp giữa hoàng đế Phổ và nền cộng hòa Pháp mang lại cho Alsace một bản sắc phong phú như sự kết hợp hài hòa giữa tính Đức và văn hóa Pháp. Hai cộng đồng dân cư cùng chung sống với hai ngôn ngữ chính là tiếng Đức và tiếng Pháp nhưng lại chung sở hữu một vùng đất để thượng đế và con người tạo nên một vùng làm rượu vô cùng nổi tiếng.
Bởi thế nên địa điểm tới của du khách ngày nay khi về Alsace không chỉ là những con phố cổ pha trộn đặc trưng mà còn là tới thăm một vùng đất để thưởng thức, để say đắm cùng các đồi nho, nơi cung cấp một loại quả tuyệt vời sinh trưởng từ thổ nhưỡng ưu đãi và tinh tế.
Alsace là thánh đường của rượu vang trắng và champagne. Nhân danh tôi và cô bạn gái mắt to, ánh nắng kia xin được nói vậy. Sự nhân danh này thuyết phục hơn nữa khi được nói ở các hầm rượu, nơi các nhà làm rượu nho truyền thống mời khách nếm thử. Nơi các triền đồi xanh nhẹ trong ánh nho, cái say đắm càng không thể bỏ qua khi ngửi từng vị thơm, khô của vang trắng trong cái lạnh nhẹ của xứ Alsace.
Khi bước giữa những luống nho, cảm giác như lạc vào bộ phim lãng mạn mà tôi rất thích với tài tử Keenu Reeves, “A walk in cloud”. Nữ diễn viên Aitana Sánchez- Gijón không đóng nhiều phim nhưng chỉ với vai Victoria Aragon trong phim này khiến tôi nhớ mãi vẻ đẹp của cô.
Khi bạn thật sự bước vào một cánh đồng nho, bạn sẽ hiểu được vì sao người ta dễ yêu nhau như vậy. Không cần quá say men say của vang, khung cảnh lãng mạn, những sắc màu rạng rỡ của mây trời, của nắng, của lá nho, mùi thơm của đất… khiến mọi thứ dễ dàng ngất ngây hơn.
Con đường rượu vang
Con đường rượu vang có thể bắt nguồn từ lâu đài Steinklotz nổi tiếng tại Marlenheim. Những địa danh như Strasbourg, Colmar, Sélestat, Guebwiller, Saverne, Obernai..., những vùng đồi nổi tiếng trồng nho nằm ôm các thị trấn và thành phố nhỏ tạo nên một khung cảnh rất thơ mộng.
Các tòa lâu đài cũ trên các vùng đồi trồng nho là nơi mà các gia đình có truyền thống làm rượu giữ gìn như chính thánh đường của họ. Đó là Ortenbourg và Ramstein (trên đồi Sélestat), Hohlandsbourg, Fleckenstein, Haut-Barr (trên đồi Saverne), Saint-Ulrich (trên đồi Ribeauvillé). Chính các đồi này đã tạo nên những từ “hoa my” trong danh sách rượu mà tôi đã vô cùng bối rối khi gặp phải.
Giờ thì tôi đã hiểu và cũng say đắm hơn. Ở đây, nho được trồng từ thời đại La Mã, được tái sinh bởi các triều đại Merovin và Carolin vì thời này tiêu thụ rất nhiều “thứ rượu vang kích thích làm người ta vui vẻ.” Vào cuối thiên niên kỷ thứ nhất đã có 160 ngôi làng Alsace có truyền thống trồng nho, và đến thời trung cổ thì các rượu vang Alsace được xếp trong các loại cao giá nhất ở toàn châu Âu.
Nghề trồng nho tại Alsace đạt đỉnh cao nhất vào thế kỷ 16. Thời kỳ thịnh vượng này bị gián đoạn một cách thô bạo trong cuộc chiến Ba Mươi Năm (1618-1648) chiến tranh đã tàn phá vùng này, vườn tược bị cướp bóc, dân cư sơ tán và bị bệnh dịch lan rộng. Mọi hoạt động thương mại đều suy sụp một cách đáng thương.
Mãi 3 thế kỷ sau, sau thế chiến thứ nhất thì nghề trồng nho vùng Alsace mới được tái sinh khi các người trồng nho lựa chọn chính sách “chất lượng đệ nhất” và quyết định chỉ sản xuất rượu vang từ các giống nho chất lượng cao truyền thống. Từ năm 1945 trở đi thì chính sách này được củng cố bằng cách phân ranh giới vùng trồng nho và quản lý chặt chẽ các vật liệu về trồng nho và làm rượu vang.
Vùng đất cho nho
Rượu vang trắng cực kỳ quan trọng cho nền kinh tế xứ Alsace với tổng sản lượng hàng năm khoảng 160 triệu chai rượu. Ngay từ thế kỷ 15 thì phường hội rượu vang Saint Etiene đã cố gắng để đảm bảo và xúc tiến danh tiếng của rượu vang Alsace và tạo điều kiện cho những người sành điệu bị thu hút bởi vị thần kỳ duy nhất của nó.
Trong các buổi lễ chính thức thì những người chuyên làm rượu vang chấp nhận những người mới vào nghề là “đồng nghiệp” ở những mức độ thạo nghề khác nhau: hội viên danh dự, bạn rượu vang, thầy, bạn, học nghề... Hai lần trong năm, phường hội mở lễ nếm rượu bịt mắt để tuyển chọn các loại rượu xứng đáng mang dấu ấn chất lượng lịch sử “Sigille”.
Lâu đài Kientzheim là trụ sở lịch sử của phường hội cũng là nơi đặt Bảo tàng các Vườn Nho và Rượu Vang Alsace. Xứ Alsace được che chắn khỏi ảnh hưởng từ biển bằng dãy núi Vosges. Vùng trồng nho Alsace được thụ hưởng lượng mưa ít nhất trên đất Pháp (chỉ 400-500mm/năm) với một khí hậu bán lục địa, nắng nóng và khô, tập trung trên các chân đồi núi Vosges ở độ cao giữa 200m và 400m.
Các vùng nho có lượng nắng tốt nhất là khi các ruộng nho kéo dài trên các sườn cao. Các đặc điểm riêng của vườn nho Alsace tạo điều kiện cho trái nho chín chậm và chín kỹ, nhờ đó rượu vang có những hương vị hiếm thấy. Địa chất của vùng Alsace là một sự ghép nối loang lỗ nhiều loại thổ nhưỡng gồm có granit, đá vôi, đá gneiss, phiến thạch, sa thạch…
Với những loại thổ nhưỡng thay đổi rộng rãi như thế bao phủ gần 15.000 hecta, có thể tạo ra được những đặc tính ngon nhất của mỗi loại nho. Không khí, khung cảnh chỉ khiến việc thưởng thức càng trọn vẹn. Alsace có những con phố với dãy nhà có xà gỗ nằm giữa những bức tường trắng nhẹ tự nhiên, pha trộn sự chăm chỉ của người Đức và nét lãng mạn kiểu Pháp ánh lên trong từng ly rượu có chân chuyên dùng để uống vang trắng.
Vùng Alsace sản sinh là một loại ly đặc trưng của vùng, giống như một bông hoa không quá e ấp cũng không quá rực rỡ. Và chúng tôi đã say nhau, say vùng đất này, say vùng đất của những vườn nho nổi danh, nơi dòng sông, đồi nho và những dãy núi gặp nhau.
Nó xứng đáng cho những hứng khởi bột phát của chúng tôi trong chuyến du ngoạn bắt đầu từ một chai rượu, cái chai mà ngưòi ở đây gọi là “niềm vui vẻ.” Có lẽ khám phá từ những thứ nhỏ bé lại mang tới niềm yêu thích đê mê mà dịu êm…/.
Tôi cũng không phải là trường hợp ngoại lệ, vậy thì để tổ chức một chuyến đi xa thăm thú các vùng đất chưa tới trong danh sách của mình thì lựa chọn Paris là một tối ưu.
Từ một ly vang ngon...
Nắng thu nhạt và sáng của châu Âu cộng với cái se lạnh trong trẻo như vẫy gọi chúng tôi hiểu rõ quyết định của mình thật đẹp và hứa hẹn một kỳ nghỉ thú vị. Dĩ nhiên sau chuyến bay dài tới 15 giờ trên máy bay và với sự sảng khoái sau khi tắm, việc nên có một ly rượu vang quả là hợp lý.
Tới bar trong sảnh khách sạn chúng tôi được cậu thanh niên trẻ giới thiệu cho một list rượu dài... Sự lúng túng luôn hiện hữu trên mặt tôi, một người châu Á lần đầu tiếp xúc với list rượu phương Tây.
Khôn khéo nhất là hãy hỏi người bản xứ. Cậu trai trẻ người Pháp luôn hiểu điều đó với kinh nghiệm phục vụ của mình nên chỉ qua ánh mắt hoang mang của tôi, cậu đã tự hào chỉ cho tôi cách tiếp cận với với chữ “ẩm” trong nền văn hóa ẩm thực nước Pháp.
Và đó là thời điểm tôi biết tới cái tên Alsace, cái tên của một vùng đất làm nên rất nhiều hiệu rượu vang thượng hạng của Pháp. Gewurztraminer Grand Cru, vâng một chai rượu như vậy luôn thú vị để là bước khởi đầu bạn tìm hiểu sự bất ngờ của một vùng đất, khi mà trong đầu bạn chỉ nghĩ tới Paris thiên đường của ánh sáng, của thời trang và mua sắm.
Tại sao không nhỉ, khám phá luôn nằm trong mọi sự bất ngờ, có ai nói với tôi như vậy. Nhưng quả đúng là chỉ vì một chai rượu mà tới thăm một vùng đất thì cũng là sự tinh khôn cả của tôi lẫn người phục vụ. Không chần chừ, tôi đăng ký ngay cho chuyến đi của mình tới vùng đất đó.
Cô bạn gái của tôi thì không còn kiềm chế được nữa, ánh mắt cô sáng lên. Chắc hẳn vì vùng đất hứa hẹn này hay cũng có thể là những say dịu của chai vang vừa uống. Sáng hôm sau với chuyến tàu từ Gard du Nord chúng tôi bắt đầu tới Alsace. Tàu lao phía trước trong ánh sáng của Bắc địa cầu làm cho cảnh vật lung linh khác thường.
Cái lóa của nắng chẳng thể làm những đồi nho nhạt đi khi tới gần Alsace. Những đồi nho bạt ngàn là dấu hiệu cho chúng tôi biết đã tiến vào Alsace. Vẫn đậm chất Pháp nhưng có chút gì đó rất lạ, rất khác với những vùng đất rượu nho mà chúng tôi thăm trước đây ở miền Nam nước Pháp. Hẳn là do những ngôi nhà, những làng cổ nơi người dân sinh sống với sự pha trộn ảnh hưởng của văn hóa Đức và Pháp.
Lịch sử đã sản sinh ra sự phong phú đó. Nằm ở phía đông biên giới Pháp, tiếp giáp với Đức và Thụy Sĩ, Alsace trải dài theo bờ tây của sông Rhine. Thực tế là trong lịch sử, vùng đất này nằm trong kiểm soát của Otto von Bismarck, vua trị vị Phổ.
Nhưng trải qua nhiều cuộc tranh giành, Alsace trở thành một xứ thuộc Pháp do Napoleon 1 lấy được, từ đó sự thỏa hiệp giữa hoàng đế Phổ và nền cộng hòa Pháp mang lại cho Alsace một bản sắc phong phú như sự kết hợp hài hòa giữa tính Đức và văn hóa Pháp. Hai cộng đồng dân cư cùng chung sống với hai ngôn ngữ chính là tiếng Đức và tiếng Pháp nhưng lại chung sở hữu một vùng đất để thượng đế và con người tạo nên một vùng làm rượu vô cùng nổi tiếng.
Bởi thế nên địa điểm tới của du khách ngày nay khi về Alsace không chỉ là những con phố cổ pha trộn đặc trưng mà còn là tới thăm một vùng đất để thưởng thức, để say đắm cùng các đồi nho, nơi cung cấp một loại quả tuyệt vời sinh trưởng từ thổ nhưỡng ưu đãi và tinh tế.
Alsace là thánh đường của rượu vang trắng và champagne. Nhân danh tôi và cô bạn gái mắt to, ánh nắng kia xin được nói vậy. Sự nhân danh này thuyết phục hơn nữa khi được nói ở các hầm rượu, nơi các nhà làm rượu nho truyền thống mời khách nếm thử. Nơi các triền đồi xanh nhẹ trong ánh nho, cái say đắm càng không thể bỏ qua khi ngửi từng vị thơm, khô của vang trắng trong cái lạnh nhẹ của xứ Alsace.
Khi bước giữa những luống nho, cảm giác như lạc vào bộ phim lãng mạn mà tôi rất thích với tài tử Keenu Reeves, “A walk in cloud”. Nữ diễn viên Aitana Sánchez- Gijón không đóng nhiều phim nhưng chỉ với vai Victoria Aragon trong phim này khiến tôi nhớ mãi vẻ đẹp của cô.
Khi bạn thật sự bước vào một cánh đồng nho, bạn sẽ hiểu được vì sao người ta dễ yêu nhau như vậy. Không cần quá say men say của vang, khung cảnh lãng mạn, những sắc màu rạng rỡ của mây trời, của nắng, của lá nho, mùi thơm của đất… khiến mọi thứ dễ dàng ngất ngây hơn.
Con đường rượu vang
Con đường rượu vang có thể bắt nguồn từ lâu đài Steinklotz nổi tiếng tại Marlenheim. Những địa danh như Strasbourg, Colmar, Sélestat, Guebwiller, Saverne, Obernai..., những vùng đồi nổi tiếng trồng nho nằm ôm các thị trấn và thành phố nhỏ tạo nên một khung cảnh rất thơ mộng.
Các tòa lâu đài cũ trên các vùng đồi trồng nho là nơi mà các gia đình có truyền thống làm rượu giữ gìn như chính thánh đường của họ. Đó là Ortenbourg và Ramstein (trên đồi Sélestat), Hohlandsbourg, Fleckenstein, Haut-Barr (trên đồi Saverne), Saint-Ulrich (trên đồi Ribeauvillé). Chính các đồi này đã tạo nên những từ “hoa my” trong danh sách rượu mà tôi đã vô cùng bối rối khi gặp phải.
Giờ thì tôi đã hiểu và cũng say đắm hơn. Ở đây, nho được trồng từ thời đại La Mã, được tái sinh bởi các triều đại Merovin và Carolin vì thời này tiêu thụ rất nhiều “thứ rượu vang kích thích làm người ta vui vẻ.” Vào cuối thiên niên kỷ thứ nhất đã có 160 ngôi làng Alsace có truyền thống trồng nho, và đến thời trung cổ thì các rượu vang Alsace được xếp trong các loại cao giá nhất ở toàn châu Âu.
Nghề trồng nho tại Alsace đạt đỉnh cao nhất vào thế kỷ 16. Thời kỳ thịnh vượng này bị gián đoạn một cách thô bạo trong cuộc chiến Ba Mươi Năm (1618-1648) chiến tranh đã tàn phá vùng này, vườn tược bị cướp bóc, dân cư sơ tán và bị bệnh dịch lan rộng. Mọi hoạt động thương mại đều suy sụp một cách đáng thương.
Mãi 3 thế kỷ sau, sau thế chiến thứ nhất thì nghề trồng nho vùng Alsace mới được tái sinh khi các người trồng nho lựa chọn chính sách “chất lượng đệ nhất” và quyết định chỉ sản xuất rượu vang từ các giống nho chất lượng cao truyền thống. Từ năm 1945 trở đi thì chính sách này được củng cố bằng cách phân ranh giới vùng trồng nho và quản lý chặt chẽ các vật liệu về trồng nho và làm rượu vang.
Vùng đất cho nho
Rượu vang trắng cực kỳ quan trọng cho nền kinh tế xứ Alsace với tổng sản lượng hàng năm khoảng 160 triệu chai rượu. Ngay từ thế kỷ 15 thì phường hội rượu vang Saint Etiene đã cố gắng để đảm bảo và xúc tiến danh tiếng của rượu vang Alsace và tạo điều kiện cho những người sành điệu bị thu hút bởi vị thần kỳ duy nhất của nó.
Trong các buổi lễ chính thức thì những người chuyên làm rượu vang chấp nhận những người mới vào nghề là “đồng nghiệp” ở những mức độ thạo nghề khác nhau: hội viên danh dự, bạn rượu vang, thầy, bạn, học nghề... Hai lần trong năm, phường hội mở lễ nếm rượu bịt mắt để tuyển chọn các loại rượu xứng đáng mang dấu ấn chất lượng lịch sử “Sigille”.
Lâu đài Kientzheim là trụ sở lịch sử của phường hội cũng là nơi đặt Bảo tàng các Vườn Nho và Rượu Vang Alsace. Xứ Alsace được che chắn khỏi ảnh hưởng từ biển bằng dãy núi Vosges. Vùng trồng nho Alsace được thụ hưởng lượng mưa ít nhất trên đất Pháp (chỉ 400-500mm/năm) với một khí hậu bán lục địa, nắng nóng và khô, tập trung trên các chân đồi núi Vosges ở độ cao giữa 200m và 400m.
Các vùng nho có lượng nắng tốt nhất là khi các ruộng nho kéo dài trên các sườn cao. Các đặc điểm riêng của vườn nho Alsace tạo điều kiện cho trái nho chín chậm và chín kỹ, nhờ đó rượu vang có những hương vị hiếm thấy. Địa chất của vùng Alsace là một sự ghép nối loang lỗ nhiều loại thổ nhưỡng gồm có granit, đá vôi, đá gneiss, phiến thạch, sa thạch…
Với những loại thổ nhưỡng thay đổi rộng rãi như thế bao phủ gần 15.000 hecta, có thể tạo ra được những đặc tính ngon nhất của mỗi loại nho. Không khí, khung cảnh chỉ khiến việc thưởng thức càng trọn vẹn. Alsace có những con phố với dãy nhà có xà gỗ nằm giữa những bức tường trắng nhẹ tự nhiên, pha trộn sự chăm chỉ của người Đức và nét lãng mạn kiểu Pháp ánh lên trong từng ly rượu có chân chuyên dùng để uống vang trắng.
Vùng Alsace sản sinh là một loại ly đặc trưng của vùng, giống như một bông hoa không quá e ấp cũng không quá rực rỡ. Và chúng tôi đã say nhau, say vùng đất này, say vùng đất của những vườn nho nổi danh, nơi dòng sông, đồi nho và những dãy núi gặp nhau.
Nó xứng đáng cho những hứng khởi bột phát của chúng tôi trong chuyến du ngoạn bắt đầu từ một chai rượu, cái chai mà ngưòi ở đây gọi là “niềm vui vẻ.” Có lẽ khám phá từ những thứ nhỏ bé lại mang tới niềm yêu thích đê mê mà dịu êm…/.
(TTVH&Đàn Ông/Vietnam+)