Ngày 28/1, tại Hà Nội, Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác phòng chống tham nhũng lãng phí.
Nhân dịp này, Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) đã phỏng vấn ông Trương Vĩnh Trọng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng về công tác này.
Phó Thủ tướng đánh giá thế nào về kết quả đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong năm 2009?
Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Năm 2009, với quyết tâm chính trị cao của Đảng, Nhà nước, sự nỗ lực cố gắng của các cấp ủy Đảng, chính quyền và các cấp, các ngành, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, công tác phòng chống, tham nhũng đã có nhiều chuyển biến, đạt được những kết quả tích cực trên cả hai mặt phòng và chống tham nhũng.
Trên một số lĩnh vực, tham nhũng đã có bước được kiềm chế và có xu hướng giảm, như quản lý, sử dụng tài sản công, chi tiêu thường xuyên bằng nguồn vốn ngân sách, quản lý, sử dụng ODA; thực hiện các chương trình, mục tiêu quốc gia... So với nhiều năm trở lại đây, công tác phòng chống tham nhũng đã có sự chuyển biến tích cực.
Trước hết, công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng chống tham nhũng được đẩy mạnh, gắn với Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"; nhận thức về phòng chống tham nhũng đã được nâng lên, nhận thức rõ hơn về các chủ trương, giải pháp phòng chống tham nhũng và tính nghiêm trọng, phức tạp, tác hại của tham nhũng.
Việc xây dựng và hoàn thiện thể chế được tập trung chỉ đạo thực hiện, nhiều văn bản quan trọng được ban hành tiếp theo Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) và Luật Phòng, chống tham nhũng.
Ðó là Chiến lược quốc gia về phòng chống tham nhũng đến năm 2020 (tháng 5/2009); Chủ tịch nước ký phê chuẩn Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tham nhũng tháng 6/2009... cùng nhiều văn bản của Chính phủ và các cấp, các ngành được ban hành theo thẩm quyền nhằm cụ thể hóa, tạo cơ sở về chính trị và pháp lý trong công tác phòng chống tham nhũng.
Nhiều tổ chức và bạn bè quốc tế đánh giá cao thành tựu, quyết tâm của Việt Nam trên lĩnh vực này. Công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử được tăng cường.
Ðến nay đã cơ bản hoàn thành việc xét xử 8 vụ án trọng điểm; 17 vụ án nghiêm trọng, phức tạp mà Ban Chỉ đạo và Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo 6 vụ đã xét xử và xử lý, 11 vụ đã kết thúc điều tra, trong đó nhiều vụ chuẩn bị đưa ra xét xử; nhiều vụ việc, vụ án phức tạp, kéo dài đã được giải quyết dứt điểm.
Từ 1/12/2008 đến tháng 11 năm 2009, các cơ quan tiến hành tố tụng trong cả nước đã khởi tố 289 vụ/631 bị can (so với cùng kỳ năm 2008 tăng 2,48% số vụ và tăng 1,45% số bị can). Số vụ án tham nhũng được phát hiện và khởi tố tăng không phải là tham nhũng gia tăng, mà đây là quyết tâm trong phát hiện và xử lý tham nhũng vì trong các vụ án, có một số vụ tồn đọng, có vụ thuộc các năm trước đây nay mới phát hiện, xử lý.
Hệ thống các cơ quan chuyên trách về phòng chống tham nhũng được kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động. Ban Chỉ đạo Trung ương, Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương và Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng chống tham nhũng đã bám sát chức năng, nhiệm vụ, phát huy hiệu quả thiết thực.
Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng chống tham nhũng đã giúp cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu trong triển khai công tác phòng chống tham nhũng. Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng đã thể hiện vai trò trung tâm trong chỉ đạo, điều hành công tác phòng chống tham nhũng trên phạm vi cả nước.
Các đơn vị chuyên trách về chống tham nhũng thuộc Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đã hình thành hệ thống tổ chức tới cấp tỉnh, từng bước nâng cao chất lượng trong phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng.
Ðược sự quan tâm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định "Về tổ chức, tên gọi, nhiệm vụ và quy chế hoạt động của bộ phận giúp việc Ban Chỉ đạo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phòng chống tham nhũng".
Ðây là tiền đề quan trọng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả điều hành của Ban Chỉ đạo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phòng chống tham nhũng theo thẩm quyền.
Sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong phòng chống tham nhũng đã được huy động. Nhiều tấm gương tiêu biểu dũng cảm tố cáo, đấu tranh chống tham nhũng đã xuất hiện thông qua 3 cuộc gặp mặt biểu dương nhiều cá nhân có thành tích phòng chống tham nhũng tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Ðà Nẵng.
Các bộ, ngành, các địa phương và các cơ quan có thẩm quyền trong phòng chống tham nhũng tuy còn có nhận định ở mức độ khác nhau nhưng nhìn chung đều đánh giá, qua 3 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí và Luật phòng chống tham nhũng, công tác phòng chống tham nhũng có chuyển biến tích cực và đạt được những kết quả nhất định.
Tham khảo dư luận xã hội, có thể nói tham nhũng là vấn đề bức xúc nhất hiện nay. Tuy nhiên, qua các cuộc điều tra dư luận xã hội cho thấy tính bức xúc trong năm 2009 không tăng so với năm 2008.
Theo công bố của Tổ chức minh bạch quốc tế, liên tục trong 3 năm (2007, 2008 và 2009), thứ tự của Việt Nam trong Bảng xếp hạng hằng năm về chống tham nhũng năm sau tốt hơn năm trước.
Trên cơ sở đánh giá từ 5 tiêu chí, có thể khẳng định rằng, so với nhiều năm trở lại đây, công tác phòng, chống tham nhũng đã có tiến bộ và đạt hiệu quả cao hơn.
Hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng đã góp phần thiết thực chống suy giảm kinh tế, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.
Phó Thủ tướng có thể cho biết những hạn chế yếu kém trong công tác phòng chống, tham nhũng?
Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Mặc dù đạt được một số kết quả cụ thể nói trên, tuy nhiên, với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá nghiêm túc và thẳng thắn, công tác phòng chống tham nhũng vẫn còn nhiều mặt hạn chế, yếu kém, kết quả chưa đạt được mục tiêu Nghị quyết trung ương 3 (khóa X). Tình hình tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng và diễn biến phức tạp, là vấn đề xã hội rất quan tâm, bức xúc hiện nay.
Hiệu quả công tác phòng chống tham nhũng còn thấp so với yêu cầu, chưa đạt được kết quả như mong đợi. Giữa quyết tâm chính trị và hành động còn có khoảng cách đáng kể, nhất là việc tổ chức triển khai các quy định về phòng ngừa tham nhũng.
Tình trạng nhũng nhiễu của một số cán bộ, công chức trong giải quyết công việc với người dân và doanh nghiệp gây bức xúc trong xã hội chậm được khắc phục. Hành vi tham nhũng phát hiện chưa kịp thời; nhiều vụ việc, vụ án xử lý chưa thật nghiêm túc, còn có biểu hiện trên nhẹ, dưới nặng; một số vụ án nghiêm trọng, phức tạp để kéo dài; lạm dụng việc bồi thường kinh tế khắc phục hậu quả để xử lý hành chính thay cho xử lý hình sự.
Số vụ việc được phát hiện và xử lý chưa tương xứng với tình hình tham nhũng trong thực tế như nhận định, đánh giá. Hoạt động của Ban Chỉ đạo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phòng chống tham nhũng ở một số địa phương còn hạn chế; chậm kiện toàn về tổ chức, biên chế khi có biến động, chưa phát huy hết chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định.
Những khó khăn, vướng mắc về quy chế hoạt động của bộ phận giúp việc Ban Chỉ đạo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phòng chống tham nhũng chậm được giải quyết.
Những hạn chế, yếu kém nói trên có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân cơ bản là do năng lực, sức chiến đấu của nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị ngay trong nội tại chưa được phát huy, chưa đủ sức để tự phát hiện tham nhũng.
Tính tiên phong, gương mẫu của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, người đứng đầu còn yếu, chưa thật sự đi đầu trong phòng, chống tham nhũng. Cá biệt còn có những cán bộ, đảng viên sa sút về phẩm chất đạo đức, lối sống, tham ô, tham nhũng.
Cơ chế, chính sách ở nhiều lĩnh vực thiếu đồng bộ, có nhiều sơ hở chưa được điều chỉnh, khắc phục kịp thời, nhất là các lĩnh vực nhạy cảm, dễ xảy ra tham nhũng như quản lý và sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng, mua sắm tài sản công, cổ phần hóa doanh nghiệp, công tác cán bộ...
Xin Phó Thủ tướng cho biết những giải pháp tiếp tục thực hiện đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong năm 2010?
Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Công tác phòng chống tham, nhũng trong thời gian qua đã tạo ra những chuyển biến tích cực nhưng vẫn chưa thực sự mạnh, hiệu quả vẫn chưa tương xứng với quyết tâm chính trị to lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân; vẫn tồn tại những hạn chế cần khắc phục. Tình hình tham nhũng còn nghiêm trọng, phức tạp.
Công tác phòng, chống tham nhũng là một quá trình kiên trì, bền bỉ, liên tục. Điều này đòi hỏi công tác phòng, chống tham nhũng cần được tiến hành quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa, với sự tham gia của toàn xã hội.
Công tác phòng chống tham nhũng năm 2010 phải phấn đấu đạt được mục tiêu "Ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí..." như Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) đã xác định, tạo sự chuyển biến rõ nét trên các lĩnh vực, nhất là các lĩnh vực còn yếu kém, góp phần thiết thực thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của cả nhiệm kỳ Đại hội X của Đảng.
Năm 2010, công tác này cần tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa, tiếp tục khẳng định quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước, cả hệ thống chính trị và toàn dân đối với hoạt động đấu tranh phòng, chống tham nhũng vì đây là năm kết thúc kế hoạch 5 năm (2006-2010) và cũng là năm tổ chức Đại hội Đảng các cấp.
Công tác phòng chống tham nhũng cần được đẩy mạnh, để vừa phục vụ phát triển kinh tế, xã hội vừa nâng lòng tin của nhân dân với Đảng, góp phần xây dựng cấp ủy, chính quyền các cấp trong sạch, vững mạnh.
Một là, công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống tham nhũng cần tiếp tục đẩy mạnh gắn với thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh".
Các cấp, các ngành chú trọng bồi dưỡng kiến thức phòng, chống tham nhũng cho cán bộ chủ chốt; triển khai có hiệu quả Ðề án đưa nội dung phòng, chống tham nhũng vào chương trình giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và cán bộ, đảng viên. Người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị phải gương mẫu, đi đầu trong công tác phòng, chống tham nhũng.
Hai là, chỉ đạo, đôn đốc hoàn thành việc ban hành các văn bản theo chương trình, kế hoạch đã đề ra nhằm hoàn thiện thể chế về phòng chống tham nhũng. Các cơ chế, chính sách quản lý nhà nước được nghiên cứu hoàn thiện theo hướng công khai, minh bạch, nhất là trong các lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai, thuế, hải quan, thu chi ngân sách, đầu tư xây dựng, cổ phần hóa doanh nghiệp...
Bước 2 Ðề án đơn giản hóa thủ tục hành chính được thực hiện, nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh, quản lý xã hội, giải quyết công việc của người dân, chống tiêu cực, sách nhiễu.
Ba là, tiếp tục chỉ đạo triển khai có hiệu quả các quy định về phòng chống tham nhũng. Các cấp, các ngành tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia phòng chống tham nhũng đến năm 2020; xây dựng kế hoạch để sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật đáp ứng yêu cầu thực hiện Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng.
Thực hiện tốt công tác kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng. Ban hành quy định khen thưởng đối với những cá nhân, tổ chức, đơn vị dũng cảm tố cáo, đấu tranh chống tham nhũng; hoàn thiện các quy định bảo đảm an toàn cho người tố cáo tham nhũng, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi lợi dụng chống tham nhũng để vu cáo, tố cáo sai sự thật gây rối nội bộ.
Bốn là, công tác kiểm tra, kiểm toán, thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc phát hiện và xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng được tăng cường. Qua đó cần phát hiện kịp thời những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý để kiến nghị việc hoàn thiện thể chế, nhằm phòng ngừa tham nhũng.
Năm là, nâng cao năng lực, chất lượng và hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng các cấp và các đơn vị chuyên trách về chống tham nhũng. Có kế hoạch đánh giá 3 năm hoạt động của Ban Chỉ đạo, Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, các đơn vị chuyên trách về chống tham nhũng thuộc Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, trình các cơ quan có thẩm quyền xem xét để điều chỉnh, bổ sung các quy định cho phù hợp nhằm hoàn thiện mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của công tác phòng chống tham nhũng.
Sáu là, tăng cường công tác giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp. Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong công tác phòng chống tham nhũng.
Có hình thức biểu dương, khen thưởng kịp thời, đồng thời xử lý nghiêm các cơ quan, tổ chức, đơn vị, người đứng đầu và các cá nhân vi phạm hoặc thiếu nghiêm túc trong tổ chức thực hiện.
Bảy là, để phục vụ cho việc tiến hành Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Ðại hội Ðảng toàn quốc lần thứ XI, các ngành, các cấp cần rà soát, xử lý dứt điểm các vụ việc tham nhũng tồn đọng và các vụ việc mới phát sinh; xử lý kịp thời các tố cáo, khiếu nại, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân và tập thể vi phạm, phục vụ cho việc lựa chọn nhân sự Đại hội Đảng bộ các cấp.
Từ kết quả và những kinh nghiệm của cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng năm 2009 và những năm vừa qua, Việt Nam có đầy đủ niềm tin về mục tiêu "Ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí..." như Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) đã đề ra là hiện thực, đáp ứng lòng mong đợi của toàn Ðảng, toàn dân, góp phần tích cực chuẩn bị đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng thành công tốt đẹp.
Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng./.
Nhân dịp này, Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) đã phỏng vấn ông Trương Vĩnh Trọng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng về công tác này.
Phó Thủ tướng đánh giá thế nào về kết quả đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong năm 2009?
Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Năm 2009, với quyết tâm chính trị cao của Đảng, Nhà nước, sự nỗ lực cố gắng của các cấp ủy Đảng, chính quyền và các cấp, các ngành, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, công tác phòng chống, tham nhũng đã có nhiều chuyển biến, đạt được những kết quả tích cực trên cả hai mặt phòng và chống tham nhũng.
Trên một số lĩnh vực, tham nhũng đã có bước được kiềm chế và có xu hướng giảm, như quản lý, sử dụng tài sản công, chi tiêu thường xuyên bằng nguồn vốn ngân sách, quản lý, sử dụng ODA; thực hiện các chương trình, mục tiêu quốc gia... So với nhiều năm trở lại đây, công tác phòng chống tham nhũng đã có sự chuyển biến tích cực.
Trước hết, công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng chống tham nhũng được đẩy mạnh, gắn với Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"; nhận thức về phòng chống tham nhũng đã được nâng lên, nhận thức rõ hơn về các chủ trương, giải pháp phòng chống tham nhũng và tính nghiêm trọng, phức tạp, tác hại của tham nhũng.
Việc xây dựng và hoàn thiện thể chế được tập trung chỉ đạo thực hiện, nhiều văn bản quan trọng được ban hành tiếp theo Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) và Luật Phòng, chống tham nhũng.
Ðó là Chiến lược quốc gia về phòng chống tham nhũng đến năm 2020 (tháng 5/2009); Chủ tịch nước ký phê chuẩn Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tham nhũng tháng 6/2009... cùng nhiều văn bản của Chính phủ và các cấp, các ngành được ban hành theo thẩm quyền nhằm cụ thể hóa, tạo cơ sở về chính trị và pháp lý trong công tác phòng chống tham nhũng.
Nhiều tổ chức và bạn bè quốc tế đánh giá cao thành tựu, quyết tâm của Việt Nam trên lĩnh vực này. Công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử được tăng cường.
Ðến nay đã cơ bản hoàn thành việc xét xử 8 vụ án trọng điểm; 17 vụ án nghiêm trọng, phức tạp mà Ban Chỉ đạo và Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo 6 vụ đã xét xử và xử lý, 11 vụ đã kết thúc điều tra, trong đó nhiều vụ chuẩn bị đưa ra xét xử; nhiều vụ việc, vụ án phức tạp, kéo dài đã được giải quyết dứt điểm.
Từ 1/12/2008 đến tháng 11 năm 2009, các cơ quan tiến hành tố tụng trong cả nước đã khởi tố 289 vụ/631 bị can (so với cùng kỳ năm 2008 tăng 2,48% số vụ và tăng 1,45% số bị can). Số vụ án tham nhũng được phát hiện và khởi tố tăng không phải là tham nhũng gia tăng, mà đây là quyết tâm trong phát hiện và xử lý tham nhũng vì trong các vụ án, có một số vụ tồn đọng, có vụ thuộc các năm trước đây nay mới phát hiện, xử lý.
Hệ thống các cơ quan chuyên trách về phòng chống tham nhũng được kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động. Ban Chỉ đạo Trung ương, Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương và Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng chống tham nhũng đã bám sát chức năng, nhiệm vụ, phát huy hiệu quả thiết thực.
Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng chống tham nhũng đã giúp cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu trong triển khai công tác phòng chống tham nhũng. Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng đã thể hiện vai trò trung tâm trong chỉ đạo, điều hành công tác phòng chống tham nhũng trên phạm vi cả nước.
Các đơn vị chuyên trách về chống tham nhũng thuộc Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đã hình thành hệ thống tổ chức tới cấp tỉnh, từng bước nâng cao chất lượng trong phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng.
Ðược sự quan tâm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định "Về tổ chức, tên gọi, nhiệm vụ và quy chế hoạt động của bộ phận giúp việc Ban Chỉ đạo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phòng chống tham nhũng".
Ðây là tiền đề quan trọng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả điều hành của Ban Chỉ đạo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phòng chống tham nhũng theo thẩm quyền.
Sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong phòng chống tham nhũng đã được huy động. Nhiều tấm gương tiêu biểu dũng cảm tố cáo, đấu tranh chống tham nhũng đã xuất hiện thông qua 3 cuộc gặp mặt biểu dương nhiều cá nhân có thành tích phòng chống tham nhũng tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Ðà Nẵng.
Các bộ, ngành, các địa phương và các cơ quan có thẩm quyền trong phòng chống tham nhũng tuy còn có nhận định ở mức độ khác nhau nhưng nhìn chung đều đánh giá, qua 3 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí và Luật phòng chống tham nhũng, công tác phòng chống tham nhũng có chuyển biến tích cực và đạt được những kết quả nhất định.
Tham khảo dư luận xã hội, có thể nói tham nhũng là vấn đề bức xúc nhất hiện nay. Tuy nhiên, qua các cuộc điều tra dư luận xã hội cho thấy tính bức xúc trong năm 2009 không tăng so với năm 2008.
Theo công bố của Tổ chức minh bạch quốc tế, liên tục trong 3 năm (2007, 2008 và 2009), thứ tự của Việt Nam trong Bảng xếp hạng hằng năm về chống tham nhũng năm sau tốt hơn năm trước.
Trên cơ sở đánh giá từ 5 tiêu chí, có thể khẳng định rằng, so với nhiều năm trở lại đây, công tác phòng, chống tham nhũng đã có tiến bộ và đạt hiệu quả cao hơn.
Hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng đã góp phần thiết thực chống suy giảm kinh tế, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.
Phó Thủ tướng có thể cho biết những hạn chế yếu kém trong công tác phòng chống, tham nhũng?
Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Mặc dù đạt được một số kết quả cụ thể nói trên, tuy nhiên, với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá nghiêm túc và thẳng thắn, công tác phòng chống tham nhũng vẫn còn nhiều mặt hạn chế, yếu kém, kết quả chưa đạt được mục tiêu Nghị quyết trung ương 3 (khóa X). Tình hình tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng và diễn biến phức tạp, là vấn đề xã hội rất quan tâm, bức xúc hiện nay.
Hiệu quả công tác phòng chống tham nhũng còn thấp so với yêu cầu, chưa đạt được kết quả như mong đợi. Giữa quyết tâm chính trị và hành động còn có khoảng cách đáng kể, nhất là việc tổ chức triển khai các quy định về phòng ngừa tham nhũng.
Tình trạng nhũng nhiễu của một số cán bộ, công chức trong giải quyết công việc với người dân và doanh nghiệp gây bức xúc trong xã hội chậm được khắc phục. Hành vi tham nhũng phát hiện chưa kịp thời; nhiều vụ việc, vụ án xử lý chưa thật nghiêm túc, còn có biểu hiện trên nhẹ, dưới nặng; một số vụ án nghiêm trọng, phức tạp để kéo dài; lạm dụng việc bồi thường kinh tế khắc phục hậu quả để xử lý hành chính thay cho xử lý hình sự.
Số vụ việc được phát hiện và xử lý chưa tương xứng với tình hình tham nhũng trong thực tế như nhận định, đánh giá. Hoạt động của Ban Chỉ đạo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phòng chống tham nhũng ở một số địa phương còn hạn chế; chậm kiện toàn về tổ chức, biên chế khi có biến động, chưa phát huy hết chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định.
Những khó khăn, vướng mắc về quy chế hoạt động của bộ phận giúp việc Ban Chỉ đạo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về phòng chống tham nhũng chậm được giải quyết.
Những hạn chế, yếu kém nói trên có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân cơ bản là do năng lực, sức chiến đấu của nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị ngay trong nội tại chưa được phát huy, chưa đủ sức để tự phát hiện tham nhũng.
Tính tiên phong, gương mẫu của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, người đứng đầu còn yếu, chưa thật sự đi đầu trong phòng, chống tham nhũng. Cá biệt còn có những cán bộ, đảng viên sa sút về phẩm chất đạo đức, lối sống, tham ô, tham nhũng.
Cơ chế, chính sách ở nhiều lĩnh vực thiếu đồng bộ, có nhiều sơ hở chưa được điều chỉnh, khắc phục kịp thời, nhất là các lĩnh vực nhạy cảm, dễ xảy ra tham nhũng như quản lý và sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng, mua sắm tài sản công, cổ phần hóa doanh nghiệp, công tác cán bộ...
Xin Phó Thủ tướng cho biết những giải pháp tiếp tục thực hiện đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong năm 2010?
Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng: Công tác phòng chống tham, nhũng trong thời gian qua đã tạo ra những chuyển biến tích cực nhưng vẫn chưa thực sự mạnh, hiệu quả vẫn chưa tương xứng với quyết tâm chính trị to lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân; vẫn tồn tại những hạn chế cần khắc phục. Tình hình tham nhũng còn nghiêm trọng, phức tạp.
Công tác phòng, chống tham nhũng là một quá trình kiên trì, bền bỉ, liên tục. Điều này đòi hỏi công tác phòng, chống tham nhũng cần được tiến hành quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa, với sự tham gia của toàn xã hội.
Công tác phòng chống tham nhũng năm 2010 phải phấn đấu đạt được mục tiêu "Ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí..." như Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) đã xác định, tạo sự chuyển biến rõ nét trên các lĩnh vực, nhất là các lĩnh vực còn yếu kém, góp phần thiết thực thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của cả nhiệm kỳ Đại hội X của Đảng.
Năm 2010, công tác này cần tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa, tiếp tục khẳng định quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước, cả hệ thống chính trị và toàn dân đối với hoạt động đấu tranh phòng, chống tham nhũng vì đây là năm kết thúc kế hoạch 5 năm (2006-2010) và cũng là năm tổ chức Đại hội Đảng các cấp.
Công tác phòng chống tham nhũng cần được đẩy mạnh, để vừa phục vụ phát triển kinh tế, xã hội vừa nâng lòng tin của nhân dân với Đảng, góp phần xây dựng cấp ủy, chính quyền các cấp trong sạch, vững mạnh.
Một là, công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống tham nhũng cần tiếp tục đẩy mạnh gắn với thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh".
Các cấp, các ngành chú trọng bồi dưỡng kiến thức phòng, chống tham nhũng cho cán bộ chủ chốt; triển khai có hiệu quả Ðề án đưa nội dung phòng, chống tham nhũng vào chương trình giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và cán bộ, đảng viên. Người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị phải gương mẫu, đi đầu trong công tác phòng, chống tham nhũng.
Hai là, chỉ đạo, đôn đốc hoàn thành việc ban hành các văn bản theo chương trình, kế hoạch đã đề ra nhằm hoàn thiện thể chế về phòng chống tham nhũng. Các cơ chế, chính sách quản lý nhà nước được nghiên cứu hoàn thiện theo hướng công khai, minh bạch, nhất là trong các lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai, thuế, hải quan, thu chi ngân sách, đầu tư xây dựng, cổ phần hóa doanh nghiệp...
Bước 2 Ðề án đơn giản hóa thủ tục hành chính được thực hiện, nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh, quản lý xã hội, giải quyết công việc của người dân, chống tiêu cực, sách nhiễu.
Ba là, tiếp tục chỉ đạo triển khai có hiệu quả các quy định về phòng chống tham nhũng. Các cấp, các ngành tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia phòng chống tham nhũng đến năm 2020; xây dựng kế hoạch để sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật đáp ứng yêu cầu thực hiện Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng.
Thực hiện tốt công tác kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng. Ban hành quy định khen thưởng đối với những cá nhân, tổ chức, đơn vị dũng cảm tố cáo, đấu tranh chống tham nhũng; hoàn thiện các quy định bảo đảm an toàn cho người tố cáo tham nhũng, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi lợi dụng chống tham nhũng để vu cáo, tố cáo sai sự thật gây rối nội bộ.
Bốn là, công tác kiểm tra, kiểm toán, thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc phát hiện và xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng được tăng cường. Qua đó cần phát hiện kịp thời những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý để kiến nghị việc hoàn thiện thể chế, nhằm phòng ngừa tham nhũng.
Năm là, nâng cao năng lực, chất lượng và hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng các cấp và các đơn vị chuyên trách về chống tham nhũng. Có kế hoạch đánh giá 3 năm hoạt động của Ban Chỉ đạo, Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, các đơn vị chuyên trách về chống tham nhũng thuộc Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, trình các cơ quan có thẩm quyền xem xét để điều chỉnh, bổ sung các quy định cho phù hợp nhằm hoàn thiện mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của công tác phòng chống tham nhũng.
Sáu là, tăng cường công tác giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp. Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong công tác phòng chống tham nhũng.
Có hình thức biểu dương, khen thưởng kịp thời, đồng thời xử lý nghiêm các cơ quan, tổ chức, đơn vị, người đứng đầu và các cá nhân vi phạm hoặc thiếu nghiêm túc trong tổ chức thực hiện.
Bảy là, để phục vụ cho việc tiến hành Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Ðại hội Ðảng toàn quốc lần thứ XI, các ngành, các cấp cần rà soát, xử lý dứt điểm các vụ việc tham nhũng tồn đọng và các vụ việc mới phát sinh; xử lý kịp thời các tố cáo, khiếu nại, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân và tập thể vi phạm, phục vụ cho việc lựa chọn nhân sự Đại hội Đảng bộ các cấp.
Từ kết quả và những kinh nghiệm của cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng năm 2009 và những năm vừa qua, Việt Nam có đầy đủ niềm tin về mục tiêu "Ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí..." như Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) đã đề ra là hiện thực, đáp ứng lòng mong đợi của toàn Ðảng, toàn dân, góp phần tích cực chuẩn bị đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng thành công tốt đẹp.
Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng./.
(TTXVN/Vietnam+)