Những cánh đồng màu mỡ của xã nghèo Thuần Mang, huyện Ngân Sơn, Bắc Kạn đang bị đào bới do nạn khai thác vàng trái phép.
Việc khai thác này có hợp tác của người dân có đất với những đầu nậu chuyên đi đào vàng trái phép và có cả sự “bất lực” đáng ngờ của chính quyền cùng công an các cấp. Cứ mỗi đêm qua đi, ở Ngân Sơn lại có hàng ngàn m2 đất nông nghiệp bị phá.
Những năm trước, hoạt động khai thác vàng tập trung dọc theo các con suối, tuy nhiên những tháng cuối năm 2011, hoạt động làm vàng trái phép tập trung vào các thửa ruộng màu mỡ.
Đi gần 2km, dọc theo trục đường 252b hướng Thuần Mang-Thượng Quan chúng tôi đếm được gần chục điểm khai thác vàng trên đất ruộng. Những thửa ruộng còn trắng gốc rạ được đào hết lớp đất màu đắp thành những ụ lớn. Mỗi điểm khai thác như vậy có diện tích khoảng gần 1.000m2.
Xuống thực tế tại các điểm khai thác vàng, mới thấy xót xa trước cảnh những thửa đất “bờ xôi, ruộng mật” của người nông dân bị đào thành ao lớn với độ sâu từ 4-6m. Máy bơm cao tốc nổ sình sịch cả ngày để hút nước ngầm và nước suối chảy vào, để lộ ra phần sa khoáng có chứa vàng. Những loại phương tiện khai thác to lớn, cồng kềnh được vận chuyển đến những cánh đồng một cách ngang nhiên.
Nguy hiểm hơn tại chân đập thủy lợi Phi Pan, hoạt động khai thác vàng trái phép diễn ra ngang nhiên. Đây là công trình thủy lợi của xã Thuần Mang đuợc xây dựng quy mô khá lớn, nhằm dâng nước vào tuyến mương Bản Giang dài gần 2km, phục vụ nước tuới cho gần 20ha ruộng thuộc khu vực này. Việc khai thác vàng trái phép ngay dưới chân đập thủy lợi gây ra nguy cơ sụt chân đập, không chỉ gây thiệt hại lớn về kinh tế cho nhà nước, mà sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất của người dân trong những vụ tới.
Dọc trên các tuyến đường chính vào các điểm khai thác vàng thường xuyên có vài thanh niên đi xe máy lượn đi, lượn lại mỗi khi gặp người lạ. Hỏi ra mới biết đó là những “vệ tinh” cảnh báo từ xa cho các "bưởng vàng."
Những thửa ruộng bị khai thác vàng đều có chủ, nhưng chính quyền các cấp và cả công an đều nói là khó bắt quả tang đối tượng khai thác. Và trên thực tế, ở Bắc Kạn trong nhiều năm nay chưa đưa ra truy tố được đối tượng “đánh cắp” tài nguyên.
Theo ông Đào Viết Hưng, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Thuần Mang, nạn khai thác vàng trái phép đã diễn ra nhiều năm nay trên địa bàn. Đến thời điểm này, xã đã thống kê có khoảng hơn 1ha đất nông nghiệp bị xâm hại, từ tháng 10 lại đây có thêm nhiều diện tích ruộng đang tiếp tục bị đào xới để làm vàng trái phép. Nạn phá đất nông nghiệp để làm vàng diễn ra trên nhiều cánh đồng của xã Thuần Mang và cách trụ sở Ủy ban Nhân dân xã không xa. Tuy nhiên, chính quyền địa phương lại tỏ ra bất lực.
Ông Hưng cho biết: “Nạn phá đất nông nghiệp để làm vàng ở địa phương khó dẹp, vì điểm nào cũng có sự tham gia của các hộ dân có đất. Bản thân những hộ có đất ruộng thường chủ động hợp tác với những bưởng vàng có tiềm lực kinh tế để đầu tư máy xúc, máy bơm và sàn tuyển. Hình thức hợp tác hiện nay trong dân là cổ phần và chia sản phẩm vàng theo tỷ lệ phần trăm do họ thỏa thuận, thường là chia theo tỷ lệ 30 đến 50% tuy theo giá trị của từng thửa ruộng. Để dẹp nạn khai thác vàng trên, xã đã thành lập tổ truy quét, nhưng hoạt động của tổ công tác này cũng không hiệu quả. Tổ công tác kiểm tra và truy quét vào ban ngày thì hoạt động khai thác vàng trái phép lại chuyển sang làm đêm."
Trên thực tế, tỉnh Bắc Kạn đã ra nhiều văn bản có tính pháp lý để xử lý triệt để tình trạng này, tuy nhiên chẳng có cơ quan chức năng thực hiện./.
Việc khai thác này có hợp tác của người dân có đất với những đầu nậu chuyên đi đào vàng trái phép và có cả sự “bất lực” đáng ngờ của chính quyền cùng công an các cấp. Cứ mỗi đêm qua đi, ở Ngân Sơn lại có hàng ngàn m2 đất nông nghiệp bị phá.
Những năm trước, hoạt động khai thác vàng tập trung dọc theo các con suối, tuy nhiên những tháng cuối năm 2011, hoạt động làm vàng trái phép tập trung vào các thửa ruộng màu mỡ.
Đi gần 2km, dọc theo trục đường 252b hướng Thuần Mang-Thượng Quan chúng tôi đếm được gần chục điểm khai thác vàng trên đất ruộng. Những thửa ruộng còn trắng gốc rạ được đào hết lớp đất màu đắp thành những ụ lớn. Mỗi điểm khai thác như vậy có diện tích khoảng gần 1.000m2.
Xuống thực tế tại các điểm khai thác vàng, mới thấy xót xa trước cảnh những thửa đất “bờ xôi, ruộng mật” của người nông dân bị đào thành ao lớn với độ sâu từ 4-6m. Máy bơm cao tốc nổ sình sịch cả ngày để hút nước ngầm và nước suối chảy vào, để lộ ra phần sa khoáng có chứa vàng. Những loại phương tiện khai thác to lớn, cồng kềnh được vận chuyển đến những cánh đồng một cách ngang nhiên.
Nguy hiểm hơn tại chân đập thủy lợi Phi Pan, hoạt động khai thác vàng trái phép diễn ra ngang nhiên. Đây là công trình thủy lợi của xã Thuần Mang đuợc xây dựng quy mô khá lớn, nhằm dâng nước vào tuyến mương Bản Giang dài gần 2km, phục vụ nước tuới cho gần 20ha ruộng thuộc khu vực này. Việc khai thác vàng trái phép ngay dưới chân đập thủy lợi gây ra nguy cơ sụt chân đập, không chỉ gây thiệt hại lớn về kinh tế cho nhà nước, mà sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất của người dân trong những vụ tới.
Dọc trên các tuyến đường chính vào các điểm khai thác vàng thường xuyên có vài thanh niên đi xe máy lượn đi, lượn lại mỗi khi gặp người lạ. Hỏi ra mới biết đó là những “vệ tinh” cảnh báo từ xa cho các "bưởng vàng."
Những thửa ruộng bị khai thác vàng đều có chủ, nhưng chính quyền các cấp và cả công an đều nói là khó bắt quả tang đối tượng khai thác. Và trên thực tế, ở Bắc Kạn trong nhiều năm nay chưa đưa ra truy tố được đối tượng “đánh cắp” tài nguyên.
Theo ông Đào Viết Hưng, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Thuần Mang, nạn khai thác vàng trái phép đã diễn ra nhiều năm nay trên địa bàn. Đến thời điểm này, xã đã thống kê có khoảng hơn 1ha đất nông nghiệp bị xâm hại, từ tháng 10 lại đây có thêm nhiều diện tích ruộng đang tiếp tục bị đào xới để làm vàng trái phép. Nạn phá đất nông nghiệp để làm vàng diễn ra trên nhiều cánh đồng của xã Thuần Mang và cách trụ sở Ủy ban Nhân dân xã không xa. Tuy nhiên, chính quyền địa phương lại tỏ ra bất lực.
Ông Hưng cho biết: “Nạn phá đất nông nghiệp để làm vàng ở địa phương khó dẹp, vì điểm nào cũng có sự tham gia của các hộ dân có đất. Bản thân những hộ có đất ruộng thường chủ động hợp tác với những bưởng vàng có tiềm lực kinh tế để đầu tư máy xúc, máy bơm và sàn tuyển. Hình thức hợp tác hiện nay trong dân là cổ phần và chia sản phẩm vàng theo tỷ lệ phần trăm do họ thỏa thuận, thường là chia theo tỷ lệ 30 đến 50% tuy theo giá trị của từng thửa ruộng. Để dẹp nạn khai thác vàng trên, xã đã thành lập tổ truy quét, nhưng hoạt động của tổ công tác này cũng không hiệu quả. Tổ công tác kiểm tra và truy quét vào ban ngày thì hoạt động khai thác vàng trái phép lại chuyển sang làm đêm."
Trên thực tế, tỉnh Bắc Kạn đã ra nhiều văn bản có tính pháp lý để xử lý triệt để tình trạng này, tuy nhiên chẳng có cơ quan chức năng thực hiện./.
PV (TTXVN/Vietnam+)